Een donkere geïsoleerde kamer met slechts een stoel en krijtbord. De muren zijn beschilderd met talloze gezichten en figuren. Katten, muizen en ratten bewegen zich door het beeld. Indrukwekkend maar zeker verontrustend en wellicht zelfs angstaanjagend. Een combinatie van schilderen, tekenen, installatie en fotografie is het werk van kunstfotograaf Roger Ballen (1950) wel te noemen. Roger Ballens werk is opgenomen in collecties van onder andere het Stedelijk Museum Amsterdam, het MOMA in New York, Museum Folkwang in Essen, het Los Angeles County Museum en het Victoria and Albert Museum in Londen. Tijdens het Art Weekend te Amsterdam opent Reflex Gallery de solo-expositie van de fotograaf. Naast een selectie van zijn gehele oeuvre worden er ook 150 unieke polaroids getoond die Ballen maakte voor de gelegenheid, in kleur ditmaal. Verlegen stapte ik op hem af en vroeg hem vijf vragen.
© Roger Ballen
U bent van oorsprong Amerikaans maar woont al ruim dertig jaar in Zuid-Afrika. U bent daar in feite als geoloog terecht gekomen, maar wat trok u aldaar richting de fotografie? Waar begon die fascinatie?
”Toen ik in 1982 naar Zuid-Afrika verhuisde, was ik gepassioneerd door fotografie en was ik bijna vijftien jaar bezig geweest met deze kunstvorm voordat ik me daar vestigde. Een aantal maanden na mijn verhuizing naar Zuid-Afrika fotografeerde ik verschillende onderwerpen, van dieren tot mensen die in de mijnen werkten. Gedurende deze tijd, en gedeeltelijk als gevolg van mijn geologisch werk op het platteland, begon ik in contact te komen met de dorpen of kleine steden van Zuid-Afrika. Ik raakte meteen gehecht aan deze plaatsen en begon aan een vierjarig proces om het vast te leggen van deze unieke esthetiek. De esthetiek waarvan ik dacht dat het deze gebieden doordrong.”
© Roger Ballen
U bent een gevestigde naam in de fotografie wereld en zit al lange tijd in het vak. U heeft een boek uitgebracht onder de naam “Ballenesque”. Hoe zou u die stijl zelf omschrijven?
”De stijl “Ballenesque”, is in de loop van tientallen jaren geëvolueerd en met name in de afgelopen tien jaar hebben mijn afbeeldingen zich onderscheiden van ander werk dat in de fotografiegeschiedenis is geproduceerd. Ballenesque is in de eerste plaats een esthetiek die die wat wij als realiteit beschouwen, door mijn geest wordt getransformeerd. Als mijn beelden zich in de geest van de kijker nestelen, onthul ik daarmee eigenlijk ook een aspect van hun eigen verborgen realiteit.”
Bij elke belangrijke foto vind ik een ander stukje van de puzzel
© Roger Ballen
U ziet uw werk ook als zelfportretten tot op zekere hoogte, wat bent u door middel van uw fotografie over uzelf te weten gekomen?
”Bij elke belangrijke foto vind ik een ander stukje van de puzzel; ‘Wie is Roger Ballen?’ Terugkijkend op mijn foto’s in de afgelopen decennia, geeft het me een groot gevoel van voldoening dat ik de discipline en passie heb gehad om jaar na jaar op dit gebied te blijven werken.”
