Bas Losekoot is portret- en documentair fotograaf en heeft zijn liefde voor cinema- en studiowerk op een verrassende manier weten te combineren in zijn straatfotografie. In 2011 begon hij aan zijn project geïnspireerd door het Urban Millennium; het moment dat er wereldwijd meer mensen in de stad dan op het platteland woonden: 3,3 miljard mensen op drie procent van het aardoppervlak. Bas besloot de gevolgen van toenemende bevolkingsdichtheid op menselijk gedrag in megasteden te gaan onderzoeken. Vanuit sociologisch perspectief observeerde hij hoe bewoners zich tot de stad, tot elkaar, maar vooral tot zichzelf verhouden. Op haast intieme wijze weet hij mini-drama’s te onthullen, die normaal aan het blote oog voorbij zouden gaan. Met werk uit negen steden exposeert hij inmiddels veelvuldig internationaal en ook zal er binnenkort een boek verschijnen van dit project.
New York © Bas Losekoot
Je bent in 2001 afgestudeerd aan de KABK, waar ging je eindexamenproject over?
”Ik was al vroeg geïnteresseerd in bewegend beeld en ben afgestudeerd met een film. De grote thema’s in dit project waren criminaliteit en obsessie. De film ging over een ex-gedetineerde, die lang heeft vastgezeten. Ik ben hem gaan volgen en samen hebben we plekken bezocht die belangrijk waren in zijn leven. Ik heb deze vervolgens gefilmd en gefotografeerd en heb ook geluid opgenomen; een echte multimedia dus. Dat was in die tijd “not done” op mijn opleiding: Film en fotografie waren aparte vakgebieden en het werd niet gewaardeerd dat ik hiermee ging experimenteren voor het eindexamenproject. Opmerkelijk als je bedenkt dat tegenwoordig op veel fotoacademies, film een verplicht vak is.
Na mijn afstuderen ben ik verschillende filmproductiebedrijven in Amsterdam gaan aanschrijven en werd zodoende gekoppeld aan de zeer bijzondere cameraman: Bert Pot. Van hem heb ik ontzettend veel geleerd en dat motiveerde mij om naar de Filmacademie te gaan. Ik heb dat slechts een jaar gedaan, want ik verlangde terug naar de vrijheid die bij fotografie hoorde. Maar de visuele vertelvorm van cinema, heeft mij altijd zeer aangesproken. Mijn recente Urban Millennium Project is er sterk door beïnvloed. Niet alleen door gebruik van licht, maar ook kadrering, timing, mise-en-scène en kleurcorrectie. Foto essays edit ik aan de hand van film montage technieken.”
Seoul © Bas Losekoot
Dus dat filmische is altijd nog aanwezig in je fotografie?
”Ja, ik vind cinema nog steeds ontzettend inspirerend. Ik heb vroeger veel gewerkt als stills-fotograaf en dat doe ik nu soms ook nog wel eens. Vorig jaar heb ik een Master gevolgd in Londen, Photography in Urban Cultures, en ik daar schreef ik mijn dissertatie over the “cinematic”, over wat het cinematografische nu precies is. Een stilstaand beeld uit een film vind ik vaak fascinerend, als ik een film kijk zet ik het beeld vaak stil en maak ik daar een screenshot van. Het is lastig om dit project een kader te geven. Is het documentaire fotografie of toch fictie? Is het geënsceneerd of niet? Het is het spanningsveld tussen feit en fictie dat ik interessant vind. In mijn recente project wil ik het van beide kanten onderzoeken.”
New York © Bas Losekoot
Wanneer besloot je om met het Urban Millennium project te beginnen?
”Mijn interesse heeft altijd gelegen bij socio-culturele onderwerpen. De laatste jaren raakte ik ook geïnteresseerd in architectuur en stedelijke theorie. In 2007 brak de dag aan dat er meer dan helft van de wereldbevolking in steden woonde, ten opzichte van het platte land. Dit zette mij aan het denken over wat het is dat mensen beweegt om naar de stad te trekken. Hoe komt het dat we in steden willen wonen die alsmaar drukker worden? Lagos bijvoorbeeld, groeit met 57 mensen per uur. Waar komen die de stad binnen en waar blijven ze? Wat is de belofte van de stad? Ik ben de gevolgen van overbevolking in de drukste steden ter wereld gaan fotograferen met een sociologische aanpak. Ik ben bijvoorbeeld benieuwd naar wanneer we het gevoel hebben dat we “samen” zijn. Ik let op hoe we onszelf presenteren op straat; wat laten we zien en wat verbergen we? Dragen we misschien een soort masker? Hoe kunnen we bepaalde handgebaren en oogopslagen lezen?
De momenten waarop ik fotografeer zijn altijd de drukste momenten van de dag, vaak tijdens
ochtend- en avondspits. Ik fotografeer op de knelpunten van de stad, die voor mij symbool staan voor de knelpunten in de menselijke psyche.
De eerste stad die ik fotografeerde was New York, omdat ik daar was voor een workshop van Alex Webb. Ik ontwikkelde daar een blauwdruk die ik zou kunnen toepassen op andere steden. Ik maakte een wishlist van 9 steden verspreid over alle continenten gebaseerd op de mate van bevolkingsdichtheid en mobiliteit; de beweging van voetgangers met name woon-werk verkeer.”
Gezichtsuitdrukkingen en handgebaren worden hierdoor verheven tot dramatische gebeurtenissen
