Hanna Mattes (1980, DE) is gefascineerd door meteorieten. Niet alleen de gesteentes an sich, maar het effect van de inslagen op de wereld en de mensheid. Hoe interpreteren we dingen die we niet snappen, en wat gebeurd er als daar miscommunicatie over is? Science Fiction is soms realistischer dan we denken. In Searching for the Cold Spot neemt ze ons mee op reis.
Hoi Hanna, kun je me wat vertellen over je project Searching for the Cold Spot?
”Ik heb het project gebundeld in een boek waar foto’s van meteorieten en meteorietkraters te zien zijn. De stenen heb ik in het natuurhistorisch museum gefotografeerd en achteraf een speciale techniek toegepast. Ik heb met waterverf op de negatieven geschilderd.”
Dat lijkt me heel moeilijk, want dat kun je toch maar een keer doen, anders is het beeld toch verpest? Waarom heb je voor die techniek gekozen?
”In feite heb ik een hele oude techniek toegepast, die afstamt uit de vroegere zwart/wit film en fotografie. Men vond het wel interessant om toch kleuren te zien, dus kleurden ze de negatieven in. En ja, dat originele negatief ben je dan kwijt, wat heel raar is. Een negatief heeft namelijk iets heel speciaals: je hebt het maar een keer. Het blijft toch iets kwetsbaars en door ze te beschilderen ga je een grens over en durf je dat stuk te maken. En dat is iets dat ik heel eng en tegelijkertijd heel aantrekkelijk vind aan deze techniek. En ook interessant; opeens heb je een reproduceerbaar schilderij.”
Ik ben onderzoek gaan doen naar wat zo’n meteoriet eigenlijk doet op aarde
Een heel nieuw medium eigenlijk?
”Dat wil ik niet zeggen, maar het is wel iets heel anders dan een foto. Nu heb je iets wat tussen een foto en schilderij zit en dat was iets dat ik meer wilde onderzoeken. Het werkte heel goed met de stenen, omdat die van zichzelf al heel schilderachtig waren.”
Waar ligt je fascinatie met meteorieten en meteorietkraters?
”Ik was al langer gefascineerd door meteorieten en wat ze doen met de mens. En hoe de mens dingen interpreteert die we niet zo goed snappen. Meteorieten werden historisch gezien heel vaak verkeerd geïnterpreteerd, alsof het altijd iets buitenaards was of een teken uit de hemel. Er bestaan sowieso heel veel mythes over. Ik ben onderzoek gaan doen naar wat zo’n meteoriet eigenlijk doet op aarde. Het fotograferen van de kraters was daar een logisch gevolg op.”
En waar kwam je toen achter?
”Je kunt je voorstellen dat bij het ontstaan van het universum en zonnestelsel, veel botsingen tussen sterren zijn geweest. Die hebben enorm veel afval geproduceerd, gruis en stukken stenen. Dat heeft zich verzameld in de Kuiper Belt, waar nu nog steeds stukken stenen vliegen. Er zijn op aarde veel inslagen geweest en de meeste kraters zijn zo groot dat je ze met het blote oog niet kunt zien, alleen vanaf het heelal. Omdat dat helaas niet tot mijn mogelijkheden bestond, heb ik me toegespitst op kleinere, zichtbare kraters in de VS. En die waren, net als de gesteentes, heel schilderachtig van zichzelf. Je bent er vaak alleen, het is geen trekpleister voor toeristen. Als je aan de rand van zo’n krater staat dan komt dat echt binnen. Het is zo’n bijzondere, overweldigende eenzame ervaring.”
Hebben meteorietkraters ook iets met jou persoonlijk te maken?
”Sommige ervaringen of ontmoetingen kunnen als een inslag binnenkomen. Dat gebeurde ook toen ik aan dit project werkte, want ik was toen in een wat kwetsbare periode. De tekst in het boek wordt vanuit de meteoriet als ik-persoon verteld, dat een mooie metafoor is voor ons allemaal. Meteorieten brachten waarschijnlijk het leven op aarde, dus ook letterlijk hebben ze invloed op al onze levens gehad.”
Hoe is een meteoriet levenscheppend geweest? Maakten ze juist niet alles kapot?
”Ik ben geen wetenschapper, maar er zijn theorieën dat meteorieten leven op aarde hebben gebracht. Water, koolstof en wellicht aminozuren zijn de drie stoffen die je nodig hebt om menselijk of dierlijk leven mogelijk te maken. Dus een meteorietinslag is tegelijkertijd even levensbedreigend als -scheppend.”
En waarom heb je gekozen voor de vertaling van je project in een boek?
”Een boek is het beste medium om dit specifieke werk te tonen. Een boek geeft de mogelijkheid om tijd toe te voegen, door het omslaan van de pagina’s zijn er combinaties te maken en elke spread geeft een nieuwe botsing. Ik geef de lezer de optie om de reis met mij te maken. Een reis naar mijn parallelle wereld.”
